بررسی رابطه بلاکینگ اتمسفری و رخدادهای زلزله خاورمیانه

در تازه ترین دستاورد علمی که ماحصل همکاری بین المللی اینجانب (منصوری دانشور) با پروفسور فریدمن فرئوند (Friedemann Freund) از پژوهشکده ایمز ناسا (NASA Ames Research Center) بوده است، شاخص جدیدی با عنوان شاخص لرزه اقلیمی (سایزموکلیماتیک) در زمینه پیش یابی و پایش زمین لرزه های منطقه خاورمیانه معرفی شده است. این تحقیق که با عنوان بررسی رابطه بلاکینگ اتمسفری و رخدادهای زلزله خاورمیانه با استفاده از یک شاخص جدید سایزموکلیماتیک (SCI) توسط ژورنال علوم زمین سوئیس (Swiss Journal of Geosciences) به چاپ رسیده است، برای نخستین بار فرایندی را تأیید می کند که با استفاده از آن، تنش های تکتونیکی در ماتریکس پی سنگ های پوسته زمین منجر به تولید بار مثبت الکتریکی، شارش آن در محل تماس پوسته زمین با هوا و ایجاد انباشتی از یونیزاسیون صعودی هوا می شود که این امر باعث تحریک و تشکیل رخدادهای وابسته به بلاکینگ اتمسفری  مانند استقرار هسته کم فشار، سیکلون زایی، اغتشاش همرفتی هوا، تشکیل لایه های ابر و در نتیجه بارش های غیر نرمال قبل از وقوع زمین لرزه های بزرگ می شود. شاخص لرزه اقلیمی با بررسی بلاکینگ های اتمسفری مابین 2003 تا 2013 در منطقه خاورميانه نشان داد که در بازه زمانی دو تا چهار هفته ای بعد از رخداد بلاكينگ اتمسفري، ميزان شدت و فراوانی زلزله ها (به تريب با ضرایب همبستگی 0.803 و 0.694)  حدوداً 3 برابر افزايش پيدا مي كند. این شاخص برای تبیین زلزله های بزرگ (بالای 6 ریشتر) هم نشان دهنده افزایش حدوداً 7 برابری شدت و فراوانی زلزله ها بوده است. این مقاله با عنوان اصلی زیر در پایگاه اشپرینگر نیچر (Springer Nature) نمایه شده است:

Examination of a relationsgip between atmospheric blocking and seismic events in the Middle East using a new seismo-climatic index